PRZEMOC I AGRESJA WŚRÓD DZIECI- PRZYCZYNY I SPOSOBY ZAPOBIEGANIA

Media coraz częściej donoszą nam o różnych, nieraz drastycznych formach przemocy i agresji przejawianej przez młodzież, a nawet dzieci. Skala tego zjawiska wciąż wzrasta. Szkoła nie jest wolna od tego typu zachowań. Starsi uczniowie stosują nieraz różne szykany i wymuszenia wobec młodszych i słabszych fizycznie i psychicznie kolegów, stając się niejednokrotnie ich prześladowcami. Zastraszona i przerażona ofiara często boi się przyznać rodzicom lub wychowawcy, co jest zmuszona przeżywać. Ze zdziwieniem niejednokrotnie dowiadujemy się szokującej prawdy, iż nasze dziecko jest odbiorcą lub nadawcą przemocy. Szukając przyczyn takiej sytuacji, należy najpierw odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie: Jakie czynniki najbardziej sprzyjają rodzeniu się agresji? Może to być brak ciepła i bliskich więzi z rodzicami, ich zbyt krytyczny stosunek do potomstwa, niedostrzeganie dobrych stron w dziecku lub zbytnia tolerancja i przyzwalanie na niewłaściwe zachowania wobec rodzeństwa, dorosłych, kolegów w szkole. Negatywnie na delikatną psychikę młodego człowieka wpływają metody wychowawcze oparte na sile fizycznej i przemocy psychicznej. Wywołują one złość i frustrację, która znajduje ujście w zachowaniach dziecka skierowanych ku słabszym od niego, powodując chęć odwetu. Uczą równie siłowych rozwiązań. Ponadto programy telewizyjne, jak również niektóre gry komputerowe także są pełne nieodpowiednich scen budzących niejednokrotnie strach i grozę. Jednak niekontrolowane przez rodziców dziecko, ogląda je i z czasem zaczyna traktować jako coś naturalnego, nieszkodliwego, wcielające podobne zachowania w życie. Aby zaradzić tego typu zjawiskom, nie wystarczy zdać sobie sprawy z problemu. Należy przedsięwziąć cały szereg środków zaradczych. I tak na poziomie rodziny korzystne byłyby właściwe relacje międzypokoleniowe, zainteresowanie rodziców, w jakim środowisku obraca się syn czy córka, co robi po szkole, jakie ma pasje. To z pewnością pomoże dzieciom poczuć się bezpiecznie, umocnić w nich poczucie bezpieczeństwa i własnej wartości, zachować właściwy dystans wobec problemów i ewentualnych porażek, wyciszyć negatywne emocje. Na poziomie szkoły należałoby zadbać o zorganizowanie prelekcji i dyskusji na temat przemocy, zwiększanie kontroli poprzez dyżury nauczycieli na przerwach śródlekcyjnych, prowadzenie ciekawych zajęć pozalekcyjnych, doskonalenie nauczycieli poprzez wymianę doświadczeń, propagowanie odpowiedniej literatury terapeutycznej, zacieśnianie współpracy z domem, indywidualne rozmowy z rodzicami dzieci agresywnych i szykanowanych, zaangażowanie pedagoga szkolnego i psychologa w pomoc w walce z przemocą. Na poziomie klasy powinno się stworzyć regulamin zawierający normy postępowania i system nagród oraz sankcji, wykorzystywać wyciszające i uspokajające gry a także zabawy, przeprowadzać zajęcia wzmacniające więzi pomiędzy uczniami, indywidualne rozmowy i próby wspólnego rozwiązywania problemów. Zjawisko przemocy nie zniknie samo. Wszyscy powinniśmy dołożyć starań, aby żadne dziecko nie bało się chodzić do szkoły.

Opracowała Ewa Kisielewska

Bibliografia:
> Dan Olwems „Mobbing- fala przemocy w szkole. Jak ją powstrzymać?” wyd. Jacek Santorski, Warszawa 1998r.
> Ewa Brodacka- Adamowicz „Mobbing to prześladowanie w szkole” Edukacja i Dialog nr 3/2002
> Anna Żagiell- Klimek „Mobbing wśród uczniów” Gazeta Szkolna nr 36/2003